Catullus 101 – latine

100
101
EnglishLatine
102

multas per gentes et multa per aequora vectus
     advenio has miseras, frater, ad inferias,
ut te postremo donarem munere mortis
     et mutam nequiquam adloquerer cinerem,
quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum,            
5
     heu miser indigne frater adempte mihi.
nunc tamen interea haec prisco quae more parentum
     tradita sunt tristes munera ad inferias
accipe fraterno multum manantia fletu,
     atque in perpetuum, frater, ave atque vale.                10
Vocaubula
auferrō, -ferre, abstulī, ablātum – ab aliquō portāre
accipiō, -ere, -cēpī, -ceptum – capēsere, adsumere
ad – praep + acc – in aliquid, sed usque fīnem tantum
adimō, -ere, -ēmī, -emptum – auferre
adloquor, -ī, locūtus sum – loquī, ōrātiōnem habēre
adveniō, -īre, -vēnī, -ventum – venīre ut adsit
aequor, -ōris – superficiēs maris, mare ipsum
atque – et
avē – salutātiō conveniendī
cinus, -neris – m/f – reliquiae lignei igne consumptī
donō (1) – dare
ego – pronōmen – ad persōnam prīmam pertinet
et – atque, coniunctiō quae duās sententiās vel eārum partēs iungit
fletus, -ūs – m – lacrimae, lamentātiō
fortūna, -ae – f – fāta, sors
frāter, -tris – m – mas quōcum parentēs sunt commūnālēs
frāternus, -a, -um – quae ad frātrēs pertinent
gēns, gentis – f – natiō, tribus
hic, haec, hoc – adi, pronōmen – indicat aliquid prope locūtōrem
heu – interi – dolor hōc modō expressus
in – praep + acc – ita nōn tantum ad aliquid sed praeter ēius finibus movētur
indignus, -a, -um – adi – immeritus
īnferia, -ae – f – dōnum mortuīs
intereā – adv – interim
ipse, -a, um – pronōmen – pronōmen intēnsīvum
manō (1) – fluere
miser, -era, -erum – adi – pauper animō, trīstis
mos, moris – m – īnstitūtum
mors, mortis – f – fīnis vītae
multum, -a, -um – adi – quod nōn est paucum
mūnus, -neris – n – quod dēbitur, praecipue religiōne
mutus, -a, -um – adi – quī tacet, sine voce
nequiquam – adv – frustrā
nunc – adv – iam, hōc tempore
parēns, -entis – m/f – māter vel/et pater
per – praep + acc – in aliquid et ex eōdem
perpetuus, -a, -um – adi – quod durat sine fīne
postrēmō – adv – tandem
prīscus, -a, -um – adi – antiquus
quandoquidem – conj – quoniam
quī, quae, quod – pronōmen – pronōmen relātīvus
sum, esse, fuī, futūrus – exstāre
tamen – adv – nihilominus, hoc adverbum est postpositīvus
traddō, -ere, tradī, traditum – transmittere
trīstis, -e – adi – maestus
tū – pronōmen – ad persōnam alteram pertinet
ut – coni – coniunctio quae subordinat, exitum vel causam monstrare solet inter alios usus
valē – salutātiō abeundī
vehō, -ere, vexī, vectum – movēre, ferre, saepe equo, carro, nave, &c.

Notae
1. multās per gentes et multa per aequora – anastrophe adiectiva ante praepositiones movet, cotidiano modo dicamus "per multas gentes et per multa aequora…"
2. has miserās… ad īnferiās… – iterum anastrophe sententiam reficit, cotidiano modo "ad has miseras inferias
3. ut – Catulli causas monstrat
dōnārem – quaerit ablativum, qui datum est per "te" et "munere"
4. mutam… cinerem – nota bene ordinem verborum
5. quandoquidem – brevis o, quae esse solet producta ō, causa metris
mihi – dativi casus propter verbum compositum
tētē – tē + tē, prīmum "tē" est pronomen ipsum, alterum addit primo vim
6. miser…adempte – vocativi
mihi – cape hoc cum "adempte"
7. haec prisco quae more – synchysis, ordo intertexta (ABAB), nota bene "haec", "quae", "tradita" et "mūnera" esse eadem
8. trīstēs… ad īnferiās – iterum anastrophe (et chiasmus!)

Contextus
Per terram et mare venit Catullus vectus fortasse equo, pede et nave ut fratrem mortuum salutet et inferias agat. Tandem Catullus munus mortis fratri agere potest, sed nemo orationem Catullo habitum audire potest nam cinus est surdus. Cur Catullus hoc agit? Quia fortuna fratrem a Catullo aufert. Itaque Catullus inferias agit modo parentum, nam parentes (et alii maiores) Romani filios inferias docent ut mos fiere possit. Catullus lacrimat dum inferias agit itaque frater manantia fletūs accipit. Inferiis actis, Catullus fratrem salutat.

Quaestiones ad comprehendendum

Alii Fontes
Perseus

No comments:

Post a Comment